Oudjaar 2022, Pater Jim

De apostel Johannes zegt in de eerste lezing: “Kinderen, dit is het laatste uur.” Een passend begin voor een lezing op de laatste dag van het jaar. In zekere zin is Johannes inderdaad bezig met een afsluiting, maar niet van het voorbije jaar. In zijn brief schrijft hij over een soort eindtijd, en verwijst naar teksten in andere bijbelboeken waarin wordt gesproken over de tweede komst van Christus. De apostel Paulus dacht lange tijd dat hij de wederkomst van Christus nog zou meemaken. En door de eeuwen heen hebben mensen die wederkomst en de eindtijd gekoppeld aan een datum of een gebeurtenis, maar dat bleek nooit te kloppen.

Ook in onze tijd zien mensen tekenen die zouden wijzen op de eindtijd, en als je de krant leest, is dat ook niet zo raar. Een jaar geleden zaten we nog volop in de coronapandemie – op oudejaarsavond moest de horeca om 11 uur dicht. De hoop was dat de pandemie voorbij zou gaan, en dat we daarna weer een normaal leven zouden leiden. Maar nog voor het zover was, diende nieuwe rampspoed zich aan: de oorlog in Oekraïne. Een oorlog in Europa – we dachten dat zoiets tot het verleden behoorde, maar ten onrechte: al maandenlang komen dagelijks beelden van dood en verderf onze huiskamers binnen. 

Bovendien bleven de gevolgen niet beperkt tot dat gebied. De voedselvoorziening aan arme landen kwam in gevaar. Er waren de explosieve energieprijzen waardoor ook in ons land veel bedrijven en particulieren in ernstige problemen kwamen. Er onstond een nieuwe behoefte aan conventionele brandstoffen, waardoor de klimaatdoelstellingen in gevaar komen – en die stonden toch al onder druk. 

Over klimaat gesproken: ook in het voorbije jaar waren de gevolgen van de opwarming van de aarde wereldwijd merkbaar. Op de ene plaats was sprake van extreme droogte en verwoestende branden, terwijl andere gebieden juist te lijden hadden onder destructieve wateroverlast. Gisteren ging het op de Belgische tv over de hoge temperaturen van vandaag, en toen zei de weerman: ook 2023 zal een uitzonderlijk warm jaar worden.

Al met al genoeg ingrediënten voor een einde der tijden, zou je denken, maar desondanks is Jezus nog niet op de wolken teruggekeerd. Maar Hij ís er wel. 

Zojuist hoorden we het bijzondere begin van het Johannes-evangelie. “In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God.” Het Johannes-evangelie beschrijft als geen ander de unieke, intense relatie tussen de Vader en de Zoon, die, zo staat er, in de schoot van de Vader is. 

De Zoon deelt met ons de intimiteit die bestaat tussen Hem en de Vader. Zoals Johannes schrijft: “Niemand heeft ooit God gezien; de Eniggeboren God die in de schoot van de Vader is, Hij heeft Hem doen kennen.” En zo geeft Hij ons “het vermogen om kinderen van God te worden”.

Als zijn kinderen mogen wij dezelfde intimiteit ervaren, dezelfde nabijheid en dezelfde zorgzaamheid. Zeker, de Zoon is aan het kruis gestorven, maar ook is Hij door de Vader tot nieuw leven gewekt, en tot de Vader teruggekeerd. De Vader heeft zijn Zoon nooit verlaten en zou dat ook niet kunnen, want zij zijn één. Zo kan de Vader ook ons niet verlaten, want door Christus zijn wij één met de Vader – kinderen van God. Daarvoor hoeft Christus niet eerst op de wolken terug te komen. Hij ís er al, in het bijzonder in de eucharistie.

Vandaag is het niet alleen de laatste dag van het jaar, maar ook de zevende dag van het kerstoctaaf. We vieren nog steeds het feest van de geboorte van Jezus, en daarom zingen we tijdens het octaaf in de Mis dagelijks het Gloria. Want we mogen ons dagelijks verheugen over zijn komst onder ons, en over zijn voortdurende aanwezigheid ín ons. Op deze laatste dag van het jaar mogen we dankbaar zijn voor Gods liefde en inspiratie, die, door alle tegenspoed heen, hoop geven op een betere wereld. 

Vanavond vieren we “het laatste uur”. En dan het eerste uur van het nieuwe jaar. Ik wens ons in dat jaar veel geloof, hoop en liefde.