Door Pater Jim.

Het zou maar zo kunnen dat we over een week weten wie de nieuwe paus is, de nieuwe opvolger van de apostel Petrus. Wat dat betreft valt de evangelielezing van deze zondag precies op haar plaats. Daar voert Jezus een indringend gesprek met de leerling die Hij wil aanwijzen als leider van de kerk in wording.

Het is Pasen geweest. Jezus is verrezen, en komt bij het meer van Galilea. De leerlingen zijn gaan vissen, maar hebben niets gevangen. Op advies van Jezus gooien ze de netten uit aan de andere kant van de boot, en dan volgt een overvloedige vangst. 

Deze vangst kan doen denken aan die andere wonderlijke visvangst drie jaar eerder; dat moment markeerde de eerste roeping van sommige leerlingen. Nu, aan datzelfde meer van Galilea, hebben ze hun oude beroep weer opgepakt, maar Jezus maakt duidelijk dat dit niet de bedoeling is. Het blijkt ook uit zijn advies: ze moeten de netten uitgooien aan de andere kant. Het is tijd om het oude denken los te laten, tijd voor een nieuw begin.

Maar voordat ze werkelijk aan de slag kunnen, moet er nog iets worden rechtgezet, zo blijkt uit het gesprek dat Jezus met Petrus voert. Bij het Laatste Avondmaal had Petrus gezworen dat hij bereid was om zijn leven te geven voor Jezus. Enkele uren later werd Jezus opgepakt, en Petrus werd herkend als een leerling van Jezus. Petrus werd bang, en verloochende Jezus tot driemaal toe. Toen kraaide de haan, en Petrus besefte wat hij had gedaan.

Nu zijn ze weer samen, aan het meer. De evangelist schrijft dat Jezus een houtskoolvuurtje had aangestoken. Dat is een verwijzing naar de nacht van de  verloochening, toen Petrus zijn handen warmde aan… een houtskoolvuurtje. Op een subtiele manier wil de evangelist duidelijk maken hoe geladen de atmosfeer is.

Jezus voert dan met Petrus een soort sollicitatiegesprek. Hij wil weten of Hij Petrus kan aanstellen tot leider van de toekomstige kerk, en vraagt: “Heb je Mij lief?” Petrus antwoordt: “Heer, u weet dat ik u bemin.” Jezus herhaalt de de vraag twee keer, en steeds antwoordt Petrus bevestigend. 

Bij de derde keer beseft hij dat Jezus verwijst naar de drievoudige verloochening. Petrus wordt bedroefd, want Jezus herinnert hem aan zijn overmoed en aan zijn zwakte. In tranen zegt Petrus opnieuw dat hij van Jezus houdt. En hij zegt er bij: “Heer, U weet alles.”

Daarmee zegt hij eigenlijk: “U weet vanuit welke menselijke angst ik U heb verloochend; U weet vanuit welke overmoed ik eerder had gezegd dat ik bereid was om voor U te sterven. U, Heer, kent mij beter dan ik mezelf ken.” Hij heeft voor Jezus niets te verbergen. In zijn antwoord en in zijn tranen zit zijn overgave.

In deze evangelielezing spreekt Jezus zijn leerlingen aan met “vrienden”. Dat deed Hij ook bij het Laatste Avondmaal. Dat was een maaltijd, een teken van gemeenschap; Jezus sprak daar over de liefde, en Hij gaf zijn leerlingen een nieuw gebod: heb elkaar lief zoals ik jullie heb liefgehad. Ook in het evangelie van vandaag is er een maaltijd, en ook hier gaat het over de liefde. In het gesprek met Petrus voor de belangrijkste functie ter wereld heeft Jezus het niet over diploma’s of werkervaring. Hij heeft het over de liefde voor Hem, die nodig is om zijn schapen liefdevol te kunnen hoeden.

Dezer dagen zijn in Rome de kardinalen bijeen om een nieuwe leider van de kerk te kiezen. Zo kan het lijken dat het evangelieverhaal van vandaag vooral de kardinalen aangaat. Maar Jezus spreekt ook tot ons. Daarom is het misschien goed om een vraag mee naar huis te nemen: laten we ons werkelijk leiden door wat God van ons vraagt, of gaat het eigenlijk om datgene wat wíj aan God willen geven? Met andere woorden: zijn we bereid ons te laten leiden door God, of houden we de controle liever in eigen hand?