Zondag 9 juli, 14e zondag door het jaar, pater Jim

Van de week kwam er een opvallend bericht uit het bisdom Breda. Een bericht dat illustreert hoezeer de krimpende Kerk in Nederland op zoek is naar nieuwe wegen. In dat bericht zei de vicaris-generaal van het bisdom dat de parochiestructuur zoals we die kennen, zijn langste tijd heeft gehad. 

Het werkt niet meer. Vacatures voor parochiebesturen staan jaren open, pastorale teams zijn te klein en er is een steeds groter tekort aan vrijwilligers. Over tien jaar, aldus de vicaris-generaal, zijn er in het hele bisdom Breda nog elf priesters actief die niet-pensioengerechtigd zijn, plus twee diakens en twee pastoraal werkers. 

Het bisdom wil nu een andere weg inslaan. Men is bezig met de oprichting van vijf zogeheten “pastorale zones”. In iedere zone zullen, wat men noemt, “de gewone gelovigen” met een gedelegeerde van het bisdom een soort missionair team gaan vormen. Dat team moet ideeën ontwikkelen over hoe de evangelisatie in die zone vorm kan krijgen. Daarbij hoopt men op een “vruchtbare wisselwerking” met de pastorale teams uit de parochies. De vicaris-generaal benadrukt dat iedereen die is gedoopt geroepen is om de boodschap van Jezus te verkondigen. Het is een andere manier van kerk-zijn, die we op deze manier proberen aan te wakkeren”. 

Dat klinkt allemaal nog niet zo concreet, maar het geeft wel aan dat men in Breda bereid is om het oude-vertrouwde ter discussie te stellen en serieus wil proberen om nieuwe wegen in te slaan. 

Een ander opmerkelijk geluid kwam uit België, waar de paus een nieuwe aartsbisschop heeft benoemd, Luc Terlinden. Ook Terlinden ziet dat in de krimpende Kerk veranderingen nodig zijn. Hij spreekt over “minder structuren, en meer mensen”. En zegt: “Ik wil aandacht schenken aan gemeenschappen: de mensen zijn het belangrijkst.” Hoe dat eruit gaat zien, zal moeten blijken: hij is nog maar net benoemd en zal in september worden gewijd. 

Maar één ding weet hij al wel: er moet meer aandacht zijn voor de rol van vrouwen in de kerk. Ook voor de kwestie van de vrouwelijke diaken. Dat laatste ligt gevoelig. Een diaken moet worden gewijd door een bisschop, en in de katholieke Kerk mogen alleen mannen die wijding ontvangen. 

De nieuwe aartsbisschop vindt dat de diakenwijding van vrouwen hoog op de agenda moet worden gezet. Of hij zelf voorstander is, laat hij nog even in het midden, want eerst moet het gesprek worden gevoerd. Maar hij zegt wel: in een ver verleden was de diakenwijding van vrouwen heel gewoon in onze Kerk. Met andere woorden: waarom zou het nu dan níet kunnen?   

Minder structuren, meer mensen. Een kerk die minder naar binnen gericht is en minder bezorgd om zichzelf, en meer naar buiten gericht, naar de mensen. Een kerk met een boodschap die niet veroordeelt, maar uitnodigt. Zoals Jezus dat vandaag doet in het evangelie. “Komt allen tot Mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken.” 

Die rust en verlichting kunnen we ontvangen door zijn nabijheid te zoeken, bijvoorbeeld door het vieren van de eucharistie. In een eerder deze week gepubliceerde videoboodschap spreekt paus Franciscus het gebed uit dat katholieken de eucharistie centraal stellen in hun leven. 

“De Eucharistieviering”, zegt de paus, “is een ontmoeting met de verrezen Jezus, en Jezus geeft ons de kracht om lief te hebben zoals Hij heeft lief gehad. Jezus nodigt ons uit, zodat ons leven door Hem kan worden gevoed, en wij zo het leven van onze broeders en zusters kunnen voeden.”

Het enige wat Hij vraagt, is dat we tot Hem komen. Want als we Hem zoeken, zal Hij tot óns komen. Niet als structuur of instituut, maar als de God die ooit mens werd, om ons te herenigen met de Vader.